Μήπως νιώθεις στο μεγαλύτερο διάστημα της μέρας καταθλιπτική διάθεση , στενοχώρια, θλίψη και άγχος; Μήπως δεν έχεις όρεξη να δεις τους φίλους σου, να κάνεις πράγματα που σου άρεσαν πολύ, έχεις εγκαταλέιψει τα χόμπι σου και γίνεσαι αναβλητικός; Έχεις σταματήσει να πηγαίνεις στη δουλειά σου ή στο σχολείο σου ή πηγαίνεις με το ζόρι και χωρίς όρεξη; Έχεις χάσει το ενδιαφέρον σου για το σεξ; Έχεις παρατηρήσει να κοιμάσαι λιγότερο από πριν ξυπνώντας πολύ νωρίς ή το αντίθετο να κοιμάσαι περισσότερο σε σύγκριση με πριν; Έχει ελαττωθεί η όρεξή σου για φαγητό κι έχασες κιλά ή το αντίθετο, δηλαδή να τρως πιο πολύ και να παίρνεις βάρος; Έχεις σωματικά ενοχλήματα; Θέλεις να καταναλώνεις περισσότερο αλκοόλ ή κάνεις χρήση παράνομων ουσιών; Είσαι πιο οξύθυμος από πριν; Νιώθεις απελπισμένος; Νιώθεις ότι τα προβλήματά σου δε λύνονται και εύχεσαι να είχες πεθάνει; Σου περνούν σκέψεις να κάνεις κακό στον εαυτό σου ή έχεις κάποιο σχέδιο να δώσεις τέλος στη ζωή σου;
Αν έχεις όλα τα παραπάνω ή κάποια από αυτά ιδιαίτερα έντονα, τότε είναι πολύ πιθανό να έχεις κατάθλιψη.
Η κατάθλιψη είναι πολύ συχνή στις μέρες μας. Υπολογίζεται ότι το 10% του πληθυσμού θα παρουσιάσει κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή του. Τα 2/3 των ασθενών καταλαμβάνονται από ιδέες να αυτοκτονήσουν και τελικά ένα ποσοστό 15% πραγματοποιεί κάποια απόπειρα.
Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή της διάθεσης που επηρεάζει τη ζωή του ατόμου κάνοντάς τον λιγότερο λειτουργικό και εμποδίζοντάς τον να δει τις θετικές πλευρές της ζωής του και να νιώσει θετικά συναισθήματα. Μπορεί να τον οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις για τη ζωή του.
Η κατάθλιψη μπορεί να είναι αποτέλεσμα ενός γεγονότος που συνέβη στο άτομο πχ. απόλυση, μετακόμιση, μετανάστευση, θάνατος αγαπημένου προσώπου, οικογενειακά προβλήματα, οικονομικά προβλήματα, επαγγελματικά προβλήματα, μοναξιά, χωρισμός ή πάλη με χρόνια σθένεια κλπ. Μπορεί να είναι αποτέλεσμα οργανικών δυσλειτουργιών και αποτέλεσμα πάλης με μια άλλη ψυχική διαταραχή (πχ. πανικός, φοβίες, βουλιμία, ουσιοεξάρτηση, κατάχρηση αλκοόλ κλπ).
Η αιτιολογία της κατάθλιψης είναι πολυπαραγοντική. Συμβάλλουν παράγοντες κληρονομικότητας, ανάπτυξης και εμπειριών στην πορεία της ζωής του ατόμου και βιολογικοί παράγοντες που εμπλέκουν δυσλειτουργία νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο και άλλες ορμονικές παραμέτρους.
Η κατάθλιψη αφορά όλους. Μπορεί να εμφανισεί στον καθένα ανεξαρτήτως του φύλου (αν και είναι δυο φορές συχνότερη στις γυναίκες), της εθνικότητας, της προσωπικότητας, της κοινωνικοιοικονομικής τάξης και του επαγγέλματος κάποιου.
Είναι ωστόσο μια ψυχική διαταραχή με πολύ αισιόδοξα αποτελέσματα θεραπείας. Η αποτελεσματικότητα της Συμπεριφοριστικής και Γνωσιακής Ψυχολογικής Παρέμβασης αγγίζει το 70 % στην ήπια και τη μέτρια μορφή κατάθλιψης, δηλαδή οι 7 στους 10 ασθενείς ξεπερνούν την κατάθλιψη. Στις περιπτώσεις αυτές η φαρμακοθεραπεία συνήθως δεν είναι απαραίτητη (ιδίως όταν και οι βιολογικές λειτουργίες δεν είναι πολύ διαταραγμένες). Στις σοβαρές μορφές κατάθλιψης η φαρμακοθεραπεία σε συνδυασμό με τη Γνωσιακή και Συμπεριφοριστική Ψυχολογική Παρέμβαση ( στα αγγλικά γνωστή ως Cognitive Behavior Therapy (CBT) Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία σε ακριβή μετάφραση) είναι απαραίτητη. Ο συνδυασμός των δυο οδηγεί σε ακόμα καλύτερα αποτελέσματα που αγγίζουν το 80%. Η Γνωσιακή και Συμπεριφοριστική Ψυχολογική Παρέμβαση μόνη ή σε συνδυασμό με τη φαρμακοθεραπεία μειώνει την πιθανότητα υποτροπής σε σύγκριση με τη φαρμακοθεραπεία μόνη της.
Οι Γνωσιακές και οι Συμπεριφοριστικές Ψυχολογικές Παρεμβάσεις για την Κατάθλιψη στοχεύουν να καταστήσουν το άτομο θεραπευτή της κατάθλιψής του! Του υποδεικνύονται τεχνικές και τρόποι που θα τον βγάλουν από την κατάθλιψη. Ταυτόχρονα η εφαρμογή των τεχνικών αυτών του παρέχει ισχυρά όπλα για την πρόληψη υποτροπής. Η παρέμβαση στοχεύει στην επανάκτηση της δραστηριότητας του ατόμου που πάσχει από κατάθλιψη, στη σταθεροποίηση του ύπνου και της όρεξης, στην πρόσθεση ευχάριστων δραστηριοτήτων καθημερινά στη ζωή του θεραπευόμενου, στην εκμάθηση τεχνικών επίλυσης προβλημάτων και στην αντιμετώπιση αρνητικών σκέψεων για τον εαυτό, τον κόσμο και το μέλλον του.
Το άτομο μαθαίνει να διαχωρίζει τα γεγονότα που του πυροδότησαν την κατάθλιψη από τις ερμηνείες του για αυτά και τα συναισθήματα του , καθώς και πώς να λύσει προβλήματα που υπάρχουν στη ζωή του σήμερα. Η κατάθλιψη είναι μια αλληλουχία Φαύλων Κύκλων όπου ο ασθενής ανακυκλώνει τρόπους αντιμετώπισής της που δεν είναι αποδοτικοί. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχολογική Παρέμβαση ( CBT) Cognitive Behavior Therapy στη διεθνή βιβλιογραφία, Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία σε ακριβή Ελληνική μετάφραση) στοχεύει να διαλύσει τους φαύλους αυτούς κύκλους, ώστε ο ασθενής να ξεπεράσει το πρόβλημα αυτό και να αποκτήσει ξανά φυσιολογική διάθεση.
Ο ασθενής θα δει πως η κατάθλιψη είναι κάτι διαφορετικό από τον εαυτό του, μια κλινική κατάσταση, που τον εξωθεί να τα βλέπει όλα μαύρα και αδιέξοδα. Αυτά που βιώνει είναι τα συμπτώματα της κλινικής αυτής κατάστασης, όπως ακριβώς ο πυρετός είναι το σύμπτωμα της πνευμονίας. Όπως ακριβώς αντιμετωπίζει λαμβάνοντας οδηγίες από ειδικό την πνευμονία έτσι από το ψυχολόγο θα λάβει οδηγίες τι να κάνει για να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη. Η κατάθλιψη είναι κάτι διαφορετικό από τον ίδιο σα προσωπικότητα και σαν άνθρωπο και μπορεί να την αντιμετωπίσει τελεσφόρα αν εφαρμόσει σωστά τις οδηγίες.
