Γιατί μαλώνω με το σύντροφο μου;
Πολλές φορές τα ζευγάρια αντιμετωπίζουν ένα χρόνιο πρόβλημα που είναι η ανακύκλωση των τσακωμών. Έχοντας μεγαλώσει στην ελληνική οικογένεια έχουμε μάθει να λειτουργούμε με βάση την εξής λογική:
«Μπορείτε να τσακώνεστε αφού μετά θα προσπαθήσετε να τα ξαναβρείτε».
Οι γονείς έμαθαν αυτό το κανόνα από τους γονείς τους όσο ήταν παιδιά. Όταν τα αδέλφια μαλώνουν μεταξύ τους οι γονείς συνήθως επεμβαίνουν για να σταματήσουν τον τσακωμό χωρίς να λύνουν ουσιαστικά τα προβλήματα πίσω από αυτόν. Μαθαίνουμε έτσι ότι μπορούμε να τσακωνόμαστε χωρίς να λύνεται κάτι, αρκεί μετά να υπάρξει συμφιλίωση.
Η συμφιλίωση μοιάζει με το γιατρικό, το οποίο, όμως, νομιμοποιεί τους καβγάδες.
Στην ελληνική οικογένεια, ο καβγάς είναι νομιμοποιημένο μέσο επίλυσης των διαφορών. Ουσιαστικά το ενδιαφέρον μετακυλίεται από τη λύση του προβλήματος στο να ηρεμήσουν τα πνεύματα, να επανέρθει η ησυχία και να σταματήσουν οι φωνές. Δηλαδή προσπαθούμε να κατευνάσουμε το θυμό που υπάρχει χωρίς όμως να λύνουμε τα βαθύτερα προβλήματα. Δεν μαθαίνουμε να λύνουμε τα προβλήματα μας προσπαθώντας να βρίσκουμε λύσεις δίκαιες.
Στην ενήλικη ζωή το μοτίβο αυτό, το οποίο εσωτερικεύθηκε ως τρόπος αντίδρασης όταν υπάρχει ένα πρόβλημα με το σύντροφο μας ξαναβγαίνει στην επιφάνεια και εφαρμόζεται. Ουσιαστικά προσπαθούμε να ξεθυμάνουμε από το θυμό μας, μολονότι τα προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται, κάτι το οποίο θα οδηγήσει με μαθηματικό τρόπο σε ένα νέο τσακωμό. Όταν κάποιος είναι θυμωμένος δεν μπορεί να λύσει με λογικό τρόπο ένα πρόβλημα παρα μόνο επιδιώκει μέσα από τη σύγκρουση να ηρεμήσει ο θυμός του, να το βγάλει από μέσα του. Τα λόγια που λένε τα ζευγάρια σε τέτοιες συγκρούσεις μεταξύ τους γίνονται σκληρά και σκοπό έχουν να πληγώσουν προσωπικά τον άλλο εκείνη τη στιγμή, διότι μόνο έτσι ο θυμός κατακάθεται. Μετά το τσακωμό το ζευγάρι προσπαθεί να συμφιλιωθεί στη λογική του «ό,τι έγινε, έγινε», «περασμένα ξεχασμένα», «ωχου τι θυμάσαι πάλι» και καμιά φορά ζητώντας συγχώρεση.
Ωστόσο, δεν γίνεται να ξεχάσει κάποιος όταν έχει ακούσει πράγματα τα οποία τον έχουν τραυματίσει μέσα του. Όσο λοιπόν είναι δύσκολο κάποιος να ξεχάσει, νέα σύγκρουση θα ξεσπάσει ξανά αφού τα προβλήματα για τα οποία ξεκίνησε η πρώτη σύγκρουση μένουν ανεπίλυτα.
Δεν προσπαθεί το ζευγάρι να λύσει το πρόβλημα του δίκαια, βασισμένο στη λογική του να βρούμε μια λύση ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές (win- win).
Έτσι, αντί να βρουν μια λύση που τους ικανοποιεί αμοιβαία, ξεκινούν νέους καβγάδες ακόμη και με άσχετες ή ασήμαντες αφορμές, διότι με αυτό το τρόπο προσπαθούν να αποφύγουν τη σύγκρουση για το αρχικό πρόβλημα. Οι συχνές συγκρούσεις για ασήμαντες αφορμές καταδεικνύουν ότι υπάρχουν σημαντικότερα προβλήματα ανεπίλυτα και αποτελούν μια κεκαλυμμένη μορφή διαμαρτυρίας για αυτά και μια πρόσκληση νέου διαλόγου για τα βαθύτερα αυτά ζητήματα.
Είναι ίδιον του λαού μας να φωνάζει. Αντί να βρίσκουμε λύσεις που να ικανοποιούν όλους (win – win) , λύσεις δίκαιες, προσπαθούμε με τους τσακωμούς να επιβάλλουμε το δικό μας θέλω, να κυριαρχήσουμε υψώνοντας τη φωνή μας και πληγώνοντας τους άλλους. Αντί να προσπαθούμε να αποκλιμακώνουμε τις εντάσεις και να έρθουμε σε διάλογο με σκοπό την εύρεση λύσης, ρίχνουμε λάδι στη φωτιά.
Για παράδειγμα, βλέπει ο σύζυγος τη σύζυγο του να αρχίζει να θυμώνει και αντί να της πει με ψύχραιμο και ήρεμο τρόπο «νομίζω ότι κάτι σε ενόχλησε, νομίζω ότι έχεις αρχίσει και θυμώνεις, μου φαίνεται ότι είσαι έτοιμη να φωνάξεις…γιατί; Τι έγινε, δεν έχω καταλάβει τι σε ενόχλησε; Εξήγησε μου γιατί νιώθεις έτσι…», να την προσκαλέσει δηλαδή σε διάλογο, φωνάζει κι αυτός και κλιμακώνει την ένταση.
Αντί η σύζυγος, όταν ο σύζυγος είναι θυμωμένος, να τον ρωτήσει «νομίζω ότι γίνεσαι κάπως εριστικός τώρα, τι σε έχει ενοχλήσει πες μου να καταλάβω…» να προσπαθήσει δηλαδή να του πει «νομίζω ότι κάτι σημαντικό για εσένα θες να πεις τώρα που ξεκινάς να φωνάζεις, πάρε λίγο χρόνο να ηρεμήσεις και πες μου τι ακριβώς σε πειράζει, ώστε να βρούμε λύση που μας ικανοποιεί όλους», φωνάζει και η ίδια ή κρατά μούτρα και ο θυμός έτσι κλιμακώνεται οδηγώντας σε νέες συγκρούσεις.
Η διατήρηση της καλής επικοινωνίας στα ζευγάρια διατηρείται όταν νιώθουν ελεύθεροι να μιλήσουν μεταξύ τους με όρους : «αυτό που κάνεις με ενοχλεί διότι (εξηγεί με επιχειρήματα γιατί ενοχλείται) και μου προκαλεί συναισθήματα (πχ. αδικίας, θυμού, απογοήτευσης κλπ.). Θα ήθελα να αλλάξεις (εξηγεί τι θέλει να αλλάξει ο σύντροφος). Θα ήθελα να βρούμε μια λύση που να μας ικανοποιεί όλους…»
Η μακρόχρονη συμβίωση δε στηρίζεται μόνο στην αγάπη αλλά θέλει μαθήματα καλής επικοινωνίας!